Nghệ An đã nhận diện và nhìn thấy những rào cản đang ngăn cản sự phát triển của mình, và đã đề ra mục tiêu tạo bước đột phá trong chiến lược phát triển. Mục tiêu của tỉnh là xây dựng Nghệ An trở thành một tỉnh khá trong cả nước, có một nền kinh tế phát triển nhanh chóng và bền vững, và đồng thời giữ được bản sắc văn hoá đặc trưng của xứ Nghệ. Nghệ An cũng đặt mình trở thành trung tâm của khu vực Bắc Trung Bộ về thương mại, y tế và giáo dục.
Nhận diện những rào cản
Nghệ An, với diện tích lớn nhất cả nước và dân số đứng thứ 4, nằm ở vị trí trung tâm của khu vực Bắc Trung Bộ và trên tuyến giao thông quan trọng từ Bắc vào Nam và từ Đông vào Tây của Việt Nam. Tỉnh cũng được coi như một phiên bản thu nhỏ của Việt Nam, với điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên phong phú và đa dạng. Với diện tích đất tự nhiên rộng nhất cả nước và sự đa dạng về địa hình bao gồm miền núi, trung du, đồng bằng và ven biển, cùng với các tài nguyên rừng, biển, khoáng sản, danh lam thắng cảnh nổi tiếng và nhiều di tích lịch sử, văn hóa có giá trị được bảo tồn, Nghệ An có điều kiện thuận lợi để phát triển toàn diện các ngành nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ và du lịch.
Tuy nhiên, trên con đường phát triển, Nghệ An cũng đối mặt với những rào cản, cả từ khách quan và chủ quan, đã khiến cho địa phương chưa thể tiến lên cùng những tỉnh, thành phố phát triển khá của cả nước. Cụ thể, cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội chưa đồng bộ và hiện đại, và việc kết nối giữa các hình thức vận tải chưa đạt mức cao. Đặc biệt, cảng biển sâu và sân bay quốc tế hiện đang là hai điểm yếu chính gây cản trở cho sự phát triển của tỉnh.
Hạ tầng dịch vụ logistics và hậu cần cảng biển chưa đáp ứng đủ nhu cầu của các nhà đầu tư. Hiện nay, vận tải hàng hóa chủ yếu của Nghệ An phụ thuộc vào đường bộ, điều này gây ra chi phí logistics cao và khó cạnh tranh với các tỉnh lân cận và khu vực Bắc Bộ.
Đặc biệt, khu vực miền Tây Nghệ An có tình hình hạ tầng còn rất hạn chế, đặc biệt là 11/21 huyện và thị trấn trong khu vực này (bao gồm cả 05 huyện vùng cao và khu vực biên giới). Địa hình phức tạp với độ dốc lớn và sự chia cắt mạnh bởi các con sông và suối đã gây ra nhiều khó khăn trong việc phát triển các khu công nghiệp, cụm công nghiệp và hạ tầng, đặc biệt là giao thông. Điều này ảnh hưởng đến khả năng thu hút đầu tư và phát triển sản xuất.
Môi trường đầu tư kinh doanh ở đây chưa thực sự hấp dẫn so với nhiều địa phương khác trên toàn quốc. Quy mô và tiềm lực kinh tế còn khiêm tốn, và chất lượng tăng trưởng chưa đạt độ bền vững. Thu ngân sách của tỉnh chưa đủ để đáp ứng các nhu cầu chi tiêu.
Doanh nghiệp trong tỉnh chủ yếu có quy mô nhỏ, khả năng thích ứng và năng lực cạnh tranh còn yếu. Chưa có các sản phẩm chủ lực nổi tiếng quốc gia hoặc quốc tế. Công nghiệp hỗ trợ còn yếu, thiếu các dự án động lực và đột phá để dẫn dắt và định hướng phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, và tăng cao năng suất lao động để tạo ra giá trị gia tăng cao.
Một yếu tố quan trọng khác là mặc dù lực lượng lao động ở đây đông đúc, nhưng chất lượng nguồn nhân lực còn hạn chế. Thiếu nguồn nhân lực quản lý và quản trị doanh nghiệp giỏi, cũng như nhân lực khoa học công nghệ và lao động có chuyên môn, kỹ thuật và trình độ cao. Ý thức, tác phong công nghiệp và tính chuyên nghiệp của lao động cũng còn hạn chế. Trong khi tỉnh đang nỗ lực thu hút đầu tư cho các dự án lớn, yêu cầu về trình độ, năng lực và tính chuyên nghiệp của lao động trở nên rất cao.
Còn tiếp…